Μετά το διαζύγιο, τι;

Η πρωταρχική έννοια των γονιών που έχουν αποφασίσει να χωρίσουν είναι η ανακοίνωση του διαζυγίου στα παιδιά. Πράγματι, είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Χρειάζεται να κάνουν στην άκρη τους θυμούς, τις αδικίες, την απογοήτευση που νοιώθουν ο ένας για τον άλλον και να απευθυνθούν στο παιδί με καθαρή ματιά.

Η πρωταρχική έννοια των γονιών που έχουν αποφασίσει να χωρίσουν είναι η ανακοίνωση του διαζυγίου στα παιδιά. Πράγματι, είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση. Χρειάζεται να κάνουν στην άκρη τους θυμούς, τις αδικίες, την απογοήτευση που νοιώθουν ο ένας για τον άλλον και να απευθυνθούν στο παιδί με καθαρή ματιά. Οι λόγοι διαζυγίου δεν αφορούν το παιδί και χρειάζεται να το προστατέψουν από την μεταξύ τους διαμάχη. Οι λόγοι που ο ένας κατηγορεί τον άλλον, είτε είναι αληθινοί είτε όχι, δεν αφορούν στο πρόσωπο του γονιού – ως πατέρας ή μητέρα, άντρας ή γυναίκα, αλλά στη σχέση που είχαν οι πρώην σύζυγοι μεταξύ τους.
Μετά το διαζύγιο είναι σημαντικό να μπουν κάποιοι κανόνες που αφορούν στο παιδί και την επικοινωνία των γονιών, όταν αυτή χρειάζεται. Οι περισσότεροι από αυτοί τους κανόνες είναι πιθανό και απόλυτο φυσικό να φανούν περιττοί από τους γονείς. Όμως, σε δεύτερο χρόνο, αυτοί οι κανόνες είναι που θα έχουν προλάβουν πολλές δύσκολες καταστάσεις.

Για παράδειγμα, μπορεί ο γονιός που δεν έχει την κύρια επιμέλεια του παιδιού, να το παίρνει τηλέφωνο στο σπίτι όποτε θέλει; Η πρώτη απάντηση είναι ναι, γιατί του λείπει και θέλει να το ακούσει. Το ίδιο νοιώθει και το παιδί. Αν όμως, έστω και μια από τις φορές που ο γονιός καλέσει το παιδί κι εκείνο για οποιοδήποτε λόγο δεν μπορεί ή δεν θέλει να του μιλήσει τι θα συμβεί; Πώς θα νοιώσει ο πατέρας; Πώς θα νοιώσει η μητέρα; Πώς θα νοιώσει το παιδί; Ο γονιός μπορεί να νοιώσει απόρριψη, ενώ αυτό δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα. Το παιδί μπορεί να παίζει, να ζωγραφίζει, να ακούει μουσική, να διαβάζει, να μην έχει διάθεση και να μην μπορεί να του μιλήσει. Το πιθανότερο είναι μετά να νοιώσει ενοχές που ο γονιός του ενδιαφέρεται για κείνο κι εκείνο προτιμά το παιχνίδι. Επίσης, είναι πολύ πιθανό να κατηγορηθεί ο γονιός που έχει την επιμέλεια και «βάζει λόγια» στο παιδί ενάντια στον άλλον.

Ας πάρουμε το παράδειγμα της γιορτής ή των γενεθλίων. Μπορεί να είναι «όλοι μαζί» να γιορτάσουν; Η πρώτη απάντηση κι εδώ, το πιθανότερο είναι να είναι «ναι». «Θα χαρεί το παιδί να μας έχει και τους δύο», «να είμαστε σαν οικογένεια», είναι κάποιες από τις φράσεις που θα χρησιμοποιηθούν. Το παιδί θέλει πάντα να έχει και τους δυο γονείς μαζί. Όσα χρόνια κι αν περάσουν. Αν δει ότι μπορεί να το καταφέρει σε συγκεκριμένες περιστάσεις και ότι οι γονείς του θα το κάνουν «για χάρη του», θα φροντίσει αυτές οι περιστάσεις να γίνονται όλο και περισσότερες. Μπορεί να γίνει ένας αγώνας μπάσκετ που θα παίζει, μπορεί να αρρωσταίνει για να τους έχει και τους δύο, μπορεί να θέλει να διαβάσει μαθηματικά με το μπαμπά του. Μια λίστα που δεν τελειώνει ποτέ. Το παιδί δεν μπορεί και δεν πρέπει να έχει τη δύναμη να ορίζει αυτές τις καταστάσεις. Οι γονείς έχουν την πλήρη ευθύνη. Σίγουρα χρειάζεται να λαμβάνουν υπόψη την επιθυμία του παιδιού, αλλά η τελική απόφαση είναι δική τους.

Ένας ακόμη λόγος που οι κανόνες είναι απαραίτητοι, αφορούν στη ζωή των γονιών μετά το διαζύγιο και έχει να κάνει με το ρόλο τους «πέρα από το γονικό». Είναι σημαντικό οι γονείς να μην κλειστούν, να μην αφιερωθούν μόνο στα παιδιά – γιατί έχουν πληγωθεί από το διαζύγιο. Δεν είναι μόνο γονείς. Είναι φίλοι, είναι άντρες ή γυναίκες, είναι άνθρωποι που έχουν ενδιαφέροντα, επιθυμίες, όνειρα. Οι κανόνες είναι απαραίτητοι για να ξενοιάσουν – όσο το δυνατό περισσότερο – από τα διαδικαστικά, τις περιττές κατηγόριες, τα δύσκολα τηλεφωνήματα και να αναλάβουν την ευθύνη των αποφάσεών τους χωρίς βολέματα, εφησυχασμούς, δύσκολες θέσεις και παιχνίδια εξουσίας. Οι κανόνες δεν είναι ενάντια στη σχέση με το παιδί τους. Δεν είναι οι κανόνες που θα βάλουν τον περιορισμό. Οι κανόνες χρειάζονται για να νοιώσουν περισσότερη ελευθερία.