Κρίσεις πανικού: Τι; Πώς; Γιατί;
Η διαταραχή πανικού είναι από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία ο ασθενής παρουσιάζει αιφνίδια και απρόσμενα επεισόδια έντονου φόβου και άγχους. Τα επεισόδια αυτά ονομάζονται κρίσεις πανικού και η διάρκεια τους μπορεί να είναι από μερικά λεπτά έως μερικές ώρες. Εκδηλώνονται χωρίς καμία προειδοποίηση και η αιτία έναρξης τους μπορεί να μην είναι συνειδητά γνωστή.
Από πού προέρχεται ο «πανικός»
Η λέξη πανικός προέρχεται από το θεό Πάνα. Η εμφάνιση του Πάνα στην Ελληνική Μυθολογία ανάγεται στον 7ο αιώνα π.Χ.. Σύμφωνα με τις επικρατέστερες παραδόσεις γεννήθηκε στο όρος Λύκαιον της Αρκαδίας. Μόλις όμως τον αντίκρισε η μητέρα του τον εγκατέλειψε τρομαγμένη από τη μορφή που είχε, με δύο κέρατα κατσικιού στο κεφάλι, μυτερά αυτιά, γενειοφόρος και τραγοπόδαρος.
Ο Ερμής που αντιλήφθηκε τη σκηνή έσπευσε και προστάτευσε τον έκθετο Πάνα τον οποίο και μετέφερε στον Όλυμπο όπου και τον παρουσίασε στον Δία και τους άλλους θεούς οι οποίοι και τον καλοδέχθηκαν. Στη συνέχεια επέστρεψε και ανατράφηκε από τις αρκαδικές Νύμφες, οπότε και έγινε φίλος του Διονύσου και εμφανίσθηκε πλέον ως προστάτης των γεωργών και κτηνοτρόφων και των προϊόντων τους, φίλος του κρασιού και του γλεντιού. Ο Πάνας ήταν ο σύντροφος των Νυμφών και ακούραστος εραστής κάθε νέας ή νέου που πλησίαζε το χώρο του δηλαδή την Φύση. Προστάτης του πολλαπλασιασμού των αιγοπροβάτων δεν άργησε να θεωρείται και ο ίδιος επιβήτορας ακόμη και αυτών. Αγαπούσε τη φυσική υπαίθρια ζωή όπου περνούσε ώρες ατέλειωτες παίζοντας με το ποιμενικό του αυλό, τη σύριγγα. Λέγεται μάλιστα ότι η Σύρριγγα ήταν και αυτή Νύμφη η οποία προκειμένου να τον αποφύγει μεταμορφώθηκε σε καλαμιά. Τότε ο πάνας έκοψε από αυτή ανόμοια τεμάχια καλαμιού τα οποία και ένωσε σε σειρά και δημιούργησε τον αυλό του.
Τι είναι η διαταραχή πανικού
Η διαταραχή πανικού είναι από τις πιο συχνές ψυχικές παθήσεις κατά την οποία ο ασθενής παρουσιάζει αιφνίδια και απρόσμενα επεισόδια έντονου φόβου και άγχους. Τα επεισόδια αυτά ονομάζονται κρίσεις πανικού και η διάρκεια τους μπορεί να είναι από μερικά λεπτά έως μερικές ώρες. Εκδηλώνονται χωρίς καμία προειδοποίηση και η αιτία έναρξης τους μπορεί να μην είναι συνειδητά γνωστή. Υπολογίζεται ότι μέχρι 4% του πληθυσμού υποφέρει από σοβαρές και συχνές κρίσεις πανικού. Στις γυναίκες η πάθηση είναι 2 έως 3 φορές συχνότερη σε σύγκριση με τους άνδρες.
Τι σημαίνει – γιατί εκδηλώνεται η κρίση;
Ο πανικός εκφράζει έναν εκρηκτικό συνδυασμό σε δύο αντίθετα πράγματα: το προχώρημα – την επιθυμία και το φόβο – την αμφιβολία. Αυτές οι δύο φαινομενικά αντίθετες συναισθηματικές καταστάσεις χρειάζεται να συνυπάρχουν στον άνθρωπο. Διασφαλίζουν μια ισορροπία. Διασφαλίζουν το μέτρο. Όταν όμως έρθει η σύγκρουση αυτών των δύο, εκεί εκδηλώνεται η κρίση. Γιατί όμως να έρθει η σύγκρουση; Πότε η επιθυμία συγκρούεται με το φόβο; Πότε το προχώρημα του ανθρώπου γεμίζει αμφιβολίες; Τις περισσότερες φορές αυτό συμβαίνει όταν υπάρχει ασυνείδητη ενοχοποίηση. Εμφανίζεται πολύ συχνά σε γυναίκες που πρόκειται να παντρευτούν και νοιώθουν ενοχές που θα αφήσουν πίσω την πατρική οικογένεια. Ή μπορεί να εμφανιστεί όταν υπάρχει πένθος για κάποιον αγαπημένο που πέθανε και ενώ «αυτός που μένει πίσω» θέλει να ξαναβάλει τη χαρά στη ζωή του, με κάποιον τρόπο το νοιώθει απαγορευτικό.
Συμπτώματα – συνέπειες στην καθημερινή ζωή
Στη διάρκεια μιας κρίσης πανικού υπάρχει ο φόβος ότι «θα χάσω τον έλεγχο». Άνθρωποι που υποφέρουν από διαταραχές πανικού αισθάνονται έντονο άγχος που μπορεί να φτάσει σε ανυπόφορο βαθμό, αισθάνονται ότι κάτι κακό θα συμβεί, συνήθως ότι θα τρελαθούν, θα πεθάνουν και μερικές φορές το κάτι «κακό» δεν καθορίζεται. Ο κόσμος τριγύρω του, το περιβάλλον του, πιθανόν να του φαίνονται περίεργα ή μη πραγματικά.
Πολλές φορές τα συμπτώματα πανικού εμφανίζονται απροειδοποίητα χωρίς το άτομο να μπορεί να προβλέψει την έλευσή τους και συνεπώς είναι ακόμη πιο οδυνηρά. Αυτή η έλλειψη πρόβλεψης, η αιφνίδια έναρξη των συμπτωμάτων, πολλές φορές, δημιουργεί φόβο προς τους εξωτερικούς χώρους γενικότερα, καθώς το άτομο φοβάται να πάει σε εξωτερικά μέρη, μη τυχόν πάθει πανικό μπροστά σε άλλους και χωρίς να είναι κάπου όπου υπάρχει βοήθεια. Αυτός ο φόβος οδηγεί το άτομο στο να περιορίζει τις μετακινήσεις του ή στο να συνοδεύεται πάντα από κάποιον άλλο. Προστατεύεται από το να βγει στον κόσμο και να σχετισθεί με κάποιον άλλο. Όλο αυτό μπορεί να μετατραπεί σε φαύλο κύκλο. Ο φόβος ότι θα επέλθει μια κρίση πανικού, είναι ικανός από μόνος του να προκαλέσει τα συμπτώματα της κρίσης.
Οι κρίσεις πανικού, εκτός από τα ψυχικά συμπτώματα που αισθάνεται ο ασθενής, συνοδεύονται και από έντονα σωματικά συμπτώματα που περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: τρέμουλο, ιδρώτας, πόνο στο στήθος, ταχυπαλμία, δύσπνοια, αίσθημα ασφυξίας, αίσθημα πνιγμού, αναγούλες, ναυτία, κράμπες, ζαλάδα, μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα στα χέρια, ρίγος ή εξάψεις, αίσθημα αδυναμίας και τάση λιποθυμίας. Δεν παρουσιάζονται όλα τα πιο πάνω συμπτώματα σε ένα ασθενή με κρίση πανικού.
Αντιμετώπιση…
Είναι πολύ σημαντικό για τον καθένα να κατανοήσει τις πηγές ενοχοποίησής του. Είναι πολύ σημαντικό να διαβάσει την ιστορία του και να δώσει απαντήσεις στο παρόν που θα τον κάνουν όχι απλώς λειτουργικό, αλλά χαρούμενο και ευτυχισμένο, απαλλαγμένο από ασυνείδητα βαρίδια του παρελθόντος.